Sunday 31 August 2014

4

[प्र.१] राजा या शब्दाला पर्यायी शब्द नसलेला शब्द ओळखा.
१] भूपती
२] भूर्ज
३] भूपाळ
४] भूप


उत्तर
----------------
[प्र.२] 'थंड फराळ करणे' या वाक्यप्रचाराचा अर्थ सांगा.
१] थंड अन्न खाणे
२] भरपूर जेवणे
३] उपाशी रहाणे
४] सावकाश जेवणे

उत्तर
----------------
 [प्र.३] मनस्ताप हा शब्द कोणत्या संधीचे उदाहरण आहे?
१] पूर्वरूप संधी
२] पररूप संधी
३] व्यंजन संधी
४] विसर्ग संधी

उत्तर
----------------
[प्र.४] 'वहाने सावकाश चालवा.' - या वाक्यातील सावकाश या शब्दाचा प्रकार ओळखा.
१] क्रियाविशेषण
२] विशेषण
३] उभयान्वयी अव्यय
४] क्रियापद

उत्तर
----------------
[प्र.५] 'मधु पुस्तक वाचतो.' या वाक्यातील प्रयोग ओळखा.
१] कर्तरी प्रयोग
२] कर्मणी प्रयोग
३] नवीन कर्तरी प्रयोग
४] भावे प्रयोग

उत्तर
----------------
[प्र.६] सर्व समाजात समता असावी असे म्हणणा-या व्यक्तीला _ _ _ _ _ _ _ म्हणतात.
१] सर्वजनवादी व्यक्ती
२] सौम्यवादी व्यक्ती
३] साम्यवादी व्यक्ती
४] समतोलवादी व्यक्ती

उत्तर
----------------
[प्र.७] 'चित्रा आधी जेवली कारण तिला भूक लागली होती.' - या वाक्याचा प्रकार ओळखा.
१] केवळ वाक्य
२] मिश्र वाक्य
३] संयुक्त वाक्य
४] विधानार्थी वाक्य


उत्तर
----------------
[प्र.८] 'शार्दुल' या शब्दाचा समानार्थी शब्द कोणता?
१] सिंह
२] हरीण
३] शहामृग
४] हत्ती

उत्तर
----------------
[प्र.९] 'साहस हे जीवनामध्ये मिठासारखे आहे.' या वाक्यातील साहस हे _ _ _ _ _ _ _ आहे.
१] सामान्यनाम
२] विशेषनाम
३] भाववाचक नाम
४] सर्वनाम


उत्तर
----------------
[प्र.१०] जुन्या रूढी व चालीरीती यांना अनुसरून वागणारा.....
१] निरक्षर
२] अशिक्षित
३] सनातनी
४] अंधश्रद्धाळू

3

[प्र.१] आजोबांबद्दल पुढीलपैकी कोणते विधान निश्चित खरे असेल?
१] त्यांना एक मुलगा व मुलगी असेल.
२] त्यांचे वय ६५ वर्षापेक्षा जास्त असेल.
३] त्यांचे केस पांढरे असतील.
४] त्यांना नात अथवा नातू असेल.


-------------------------------------------------------------
[प्र.२] पुढीलपैकी कोणती दोन विधाने सोने हे चांदीपेक्षा जड आहे हा निष्कर्ष काढण्यासाठी उपयुक्त आहेत?
अ] चांदी जस्तापेक्षा जड आहे.
ब] सोने शिशापेक्षा जड आहे.
क] शिसे चांदीपेक्षा जड आहे.
ड] लोखंड सोन्यापेक्षा हलके आहे.
१] ब आणि ड
२] क आणि ड
३] ब आणि क
३] अ आणि क


-------------------------------------------------------------
[प्र.३] खाली दोन विधाने दिली आहेत त्यावरून दोन निष्कर्ष काढलेले आहेत. विधानातील माहिती खरी आहे असे समजून कोणते निष्कर्ष योग्य आहेत ते सांगा.
विधान १] सर्व दिवे खांब आहेत.
विधान २] सर्व खांब दार आहेत.
निष्कर्ष अ] कोणतेही दार दिवे नाहीत.
निष्कर्ष ब] काही खांब दिवे आहेत.
पर्याय
१] फक्त अ योग्य
२] फक्त ब योग्य
३] दोन्ही योग्य
४] कोणतेही योग्य नाही
  

-------------------------------------------------------------
[प्र.४] रामचे वडील म्हणतात त्यांना तीन मुले आहेत. राम म्हणतो मला दोन भाऊ आहेत.तर कोणाचे म्हणणे चुकीचे आहे?
१] रामच्या वडिलांचे
२] रामचे
३] दोघांचे
४] कोणाचेही नाही


 -------------------------------------------------------------
[प्र.५] लढाई करण्यासाठी सर्वात आवश्यक गोष्ट कोणती?
१] हत्यारे
२] सैनिक
३] शत्रू
४] रणांगण


-------------------------------------------------------------
[प्र.६] शेजारच्या व्यक्तीची ओळख करून देताना एक स्त्री म्हणाली, "त्याचे वडील माझ्या वडिलांच्या एकुलत्या एक मुलीचे सासरे आहेत." तर त्या स्त्रीचे त्या व्यक्तीशी नाते काय?
१] सून-सासरा
२] सासू-जावई
३] नवरा-बायको
४] भाऊ-बहिण


-------------------------------------------------------------
[प्र.७] अ या गावाहून ब या गावी जायला ४ रस्ते आहेत आणि ब या गावाहून क या गावी जायला ५ रस्ते आहेत तर अ या गावाहून क या गावी जायला वेगवेगळे किती रस्ते आहेत?
१] २०
२] ९
३] १०
४] ४०

-------------------------------------------------------------
[प्र.८] खाली दोन विधाने दिली आहेत त्यावरून दोन निष्कर्ष काढलेले आहेत. विधानातील माहिती खरी आहे असे समजून कोणते निष्कर्ष योग्य आहेत ते सांगा.
विधान १] सर्व चिकू पेरू आहेत.
विधान २] सर्व डाळिंब हे पेरू नाहीत.
निष्कर्ष अ] सर्व डाळिंब चिकू आहेत.
निष्कर्ष ब] काही डाळिंब चिकू आहेत.
पर्याय
१] फक्त अ योग्य
२] फक्त ब योग्य
३] दोन्ही योग्य
४] कोणतेही योग्य नाही


-------------------------------------------------------------
[प्र.९] परवा सोमवार होता. काल जोरदार पर्जन्यवृष्टी झाली. आज हवामान ढगाळ आहे. हि तिन्ही विधाने सत्य असल्यास पुढीलपैकी कोणते विधान निश्चित सत्य असेल?
१] उद्या पाऊस पडेल.
२] रविवारी पाऊस पडला नाही.
३] मंगळवारी पाऊस पडला.
४] सोमवारी हवा स्वच्छ होती.


-------------------------------------------------------------
[प्र.१०] रमेश हा रश्मीचा भाऊ व सुशांत हा रश्मीचा मुलगा आहे. वाणी हि विनिताचि मुलगी आहे. विनिता रश्मीची बहिण आहे. तर वाणी हि सुशांतची कोण?
१] भाची
२] मुलगी
३] आत्या
४] मावस बहिण

2

[प्र.१] महिला राष्ट्रीय संघ कोणी स्थापन केला?
१] लतिका घोष
२] सरोजिनी नायडू
३] कृष्णाबाई राव
४] उर्मिला देवी


-------------------------------------------------------------
[प्र.२] पहिल्या कर्नाटक युद्धानंतर कोणत्या तहानुसार फ्रेंचांनी इंग्रजांना मद्रास दिले?
१] अक्स-ला-चॅपेलचा तह
२] पॉंडेचेरीचा तह
३] मँगलोरचा तह
४] पॅरिसचा तह


-------------------------------------------------------------
[प्र.३] १८५७च्या उठावाचा बिहारमधील प्रमुख नेता कोण होता?
१] खान बहादूर खान
२] कुंवरसिंग
३] मौलवी अहमदुल्ला
४] रावसाहेब


-------------------------------------------------------------
[प्र.४] डलहौसीने झाशी संस्थान केव्हा खालसा केले?
१] १८४९
२] १८५१
३] १८५३
४] १८५४


 -------------------------------------------------------------
[प्र.५] १९०९ मध्ये पंडित मदन मोहन मालवीय यांनी कोणते वृत्तपत्र प्रकाशित केले?
१] फ्री इंडिया
२] नया भारत
३] फ्री प्रेस जर्नल
४] लीडर


-------------------------------------------------------------
[प्र.६] १८५७च्या उठावाबाबत खालील विधाने लक्षात घ्या व योग्य विधाने ओळखा.

अ] उठावकर्त्यांना विशिष्ठ राजकीय उद्दिष्ट नव्हते.
ब] झीनत महल हिने स्वतःच्या सुरक्षेसाठी इंग्रजांशी बोलणी केली.

१] फक्त अ
२] फक्त ब
३] वरील दोन्ही
४] वरीलपैकी एकही नाही


-------------------------------------------------------------
[प्र.७] खाली दिलेल्या भारताच्या व्हॉइसरॉय यांचा योग्य कालक्रम लावा.
अ] लॉर्ड कर्झन
ब] लॉर्ड चेम्सफर्ड
क] लॉर्ड हार्डिंग्स II
ड] लॉर्ड आयर्विन

पर्याय
१] अ-ब-क-ड
२] अ-क-ब-ड
३] क-अ-ब-ड
४] अ-ड-क-ब


-------------------------------------------------------------
[प्र.८] विधान अ] १९२९ चा बालविवाह कायदा हा शारदा कायदा म्हणून प्रसिद्ध आहे.
स्पष्टीकरण ब] उमा शंकर सारडा यांनी हा कायदा केंद्रीय कायदेमंडळात मांडला.

पर्याय:
१] फक्त अ आणि ब दोन्ही बरोबर असून ब हे अ चे योग्य स्पष्टीकरण आहे.
२] फक्त अ आणि ब दोन्ही बरोबर असून ब हे अ चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.
३] अ बरोबर आणि ब चूक
४] अ चूक आणि ब बरोबर


-------------------------------------------------------------
[प्र.९] कोणत्या कायद्याने गव्हर्नर जनरलच्या कार्यकारी मंडळामध्ये भारतीयांना स्थान मिळाले?
१] भारत सरकारचा कायदा १९३५
२] भारत सरकारचा कायदा १९१९
३] भारत कौन्सिल कायदा १९०९
४] भारत कौन्सिल कायदा १८९२


-------------------------------------------------------------
[प्र.१०] विधान अ] १९३९च्या त्रिपुरा अधिवेशनाच्या अध्यक्षीय निवडणुकीत सुभाषचंद्र बोस यांनी सितारामय्या यांचा पराभव केला.
स्पष्टीकरण ब] सितारामय्या यांना निवडणुकीत महात्मा गांधींचा पाठींबा होता.    

पर्याय:
१] फक्त अ आणि ब दोन्ही बरोबर असून ब हे अ चे योग्य स्पष्टीकरण आहे,
२] फक्त अ आणि ब दोन्ही बरोबर असून ब हे अ चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.
३] अ बरोबर आणि ब चूक
४] अ चूक आणि ब बरोबर

प्रश्नसंच १

प्रश्नसंच १ - [भूगोल]

---------------------------------------------------
[प्र.१] महाराष्ट्रात सुपारीचे सर्वात जास्त उत्पादन कोणत्या जिल्ह्यात होते?
१] रायगड
२] रत्नागिरी
३] सिंधुदुर्ग
४] ठाणे


-------------------------------------------------------------
[प्र.२] सलाल जलविद्युत प्रकल्प कोणत्या नदीवर आहे?
१] झेलम
२] रावी
३] चिनाब
४] बियास


-------------------------------------------------------------
[प्र.३] भारतातील पहिला रेयॉन प्रकल्प १९५० साली कोणत्या राज्यात उभारला गेला?
१] उत्तर प्रदेश
२] केरळ
३] तामिळनाडू
४] महाराष्ट्र


-------------------------------------------------------------
[प्र.४] देशातील सर्वात मोठे सुती वस्त्रोत्पादक राज्य कोणते?
१] महाराष्ट्र
२] गुजरात
३] पश्चिम बंगाल
४] केरळ


 -------------------------------------------------------------
[प्र.५] कोणत्या नदीला ट्रान्स हिमालयीन नदी असेही संबोधले जाते?
१] गंगा
२] सतलज
३] सियाचिन ग्लेशियर
४] सिंधू


-------------------------------------------------------------
[प्र.६] खालील विधाने लक्षात घ्या व योग्य विधाने ओळखा.

अ] एकाच प्रकारचे खडक व त्यांची समान रचना असलेल्या भागात वृक्षाकार जलप्रणाली आढळते.
ब] जेथे मुख्य नदीला उपनद्या काटकोनात मिळतात तेथे आयताकार जलप्रणाली आढळते.

१] फक्त अ
२] फक्त ब
३] वरील दोन्ही
४] वरीलपैकी एकही नाही


-------------------------------------------------------------
[प्र.७] खालील वने [गट १] आणि त्या संबंधित पर्जन्य प्रमाण [गट २] यांच्या योग्य जोड्या लावा.

[गट १]
अ] मान्सून वने.
ब] उष्ण कटिबंधीय सदाहरित वने.
क] उष्ण कटिबंधीय आद्र पानझडी वने.

[गट २] (सेमी)
I] २०१-२५०
II] २५१-३००
III] १०१-२००

पर्याय
१] अ-I, ब-II, क-III
२] अ-III, ब-II, क-I
३] अ-III, ब-I, क-II
४] अ-II, ब-I, क-III


-------------------------------------------------------------
[प्र.८] खालील विधाने लक्षात घ्या व अयोग्य विधाने ओळखा.

अ] मारवाड पठार खनिज समृद्ध आहे.
ब] द्वीपकल्पीय भारतात भूकंप होत नाहीत.

१] फक्त अ
२] फक्त ब
३] वरील दोन्ही
४] वरीलपैकी एकही नाही


-------------------------------------------------------------
[प्र.९] खालील विधाने लक्षात घ्या व योग्य विधाने ओळखा.

अ] बंगळूरला मंगलोरपेक्षा अधिक पाऊस पडतो.
ब] बंगळूरला नैऋत्य मौसमी वारे व परतीच्या पावसाचा फायदा मिळतो.

१] फक्त अ
२] फक्त ब
३] वरील दोन्ही
४] वरीलपैकी एकही नाही


-------------------------------------------------------------
[प्र.१०] विधान अ] उत्तर व वायव्य भारतात डिसेंबर-जानेवारी महिन्यात कधी कधी पाऊस पडतो.
स्पष्टीकरण ब] नैऋत्य मोसमी पावसाचा परतीचा प्रवास हिवाळ्यात चालू होतो.

पर्याय:
१] फक्त अ आणि ब दोन्ही बरोबर असून ब हे अ चे योग्य स्पष्टीकरण आहे,
२] फक्त अ आणि ब दोन्ही बरोबर असून ब हे अ चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.
३] अ बरोबर आणि ब चूक
४] अ चूक आणि ब बरोबर

Friday 29 August 2014

[पंचायत राज]

  [पंचायत राज]

[प्र.१] रॉयल विकेंद्रीकरण आयोगाचे अध्यक्ष कोण होते?
१] लॉर्ड मेयो
२] हॉब हाऊस
३] लॉर्ड रिपन
४] लॉर्ड लिटन

उत्तर
--------------------------------
[प्र.२] स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या आर्थिक विकेंद्रीकरणाचा ठराव कोणी पास केला?
१] लॉर्ड मेयो
२] हॉब हाऊस
३] लॉर्ड रिपन
४] लॉर्ड लिटन

उत्तर
--------------------------------
[प्र.३] ग्रामपंचायत सदस्यांना काय म्हणून संबोधले जाते?  
१] उपसरपंच
२] ग्रामसेवक
३] पंच
४] ग्रामसदस्य

उत्तर
--------------------------------
[प्र.४] ग्रामपंचायतीमध्ये भ्रष्टाचार आढळल्यास त्यासंबंधीचा ठराव ग्रामसभा कोणाकडे पाठवते?
१] विभागीय आयुक्त
२] राज्यशासन
३] जिल्हा परिषद स्थायी समिती
४] मुख्य कार्यकारी अधिकारी

उत्तर
--------------------------------
[प्र.५] सरपंच निवड बैठकीचा अध्यक्ष कोण असतो?
१] तहसीलदार
२] सरपंच
३] गटविकास अधिकारी
४] जेष्ठ पंच

उत्तर
--------------------------------
[प्र.६] भारतात सर्वाधिक ग्रामपंचायती असेलेल राज्य कोणते?
१] केरळ
२] महाराष्ट्र
३] उत्तर प्रदेश
४] मध्यप्रदेश

उत्तर
--------------------------------
[प्र.७] सरपंच आणि उपसरपंच यांच्या अनुपस्थितीत ग्रामसभा बोलाविण्याचा अधिकार कोणाला असतो?
१] जिल्हाधिकारी
२] गटविकास अधिकारी
३] तहसिलदार
४] उपमुख्य कार्यकारी अधिकारी

उत्तर
--------------------------------
[प्र.८] ग्रामपंचायत आपली संपत्ती कोणाच्या संमतीने ‘लीज’ वर देऊ शकते?
१] राज्यशासन
२] जिल्हा परिषद
३] मुख्य कार्यकारी अधिकारी
४] जिल्हाधिकारी

उत्तर
--------------------------------
[प्र.९] ग्रामपंचायतीसाठी पंचसूत्री योजना कोणी तयार केली?
१] महात्मा गांधी
२] जवाहरलाल नेहरू
३] आचार्य विनोबा भावे
४] बलवंतराय मेहता

उत्तर
--------------------------------
[प्र.१०] समुदाय विकास कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणीची जबाबदारी ग्रामपातळीवर कोणावर असते?
१] ग्रामसेवक
२] सरपंच
३] तलाठी
४] ग्रामपंचायत सभासद

उत्तर

gk2014

[प्र.१] सिएट सर्वोत्तम वनडे क्रिकेटर २०१३-१४ पुरस्कार कोणाला मिळाला?
१] विराट कोहली
२] शिखर धवन
३] मायकेल हसी
४] जॉर्ज बेली


उत्तर
----------------
[प्र.२] नरेंद्र मोदींच्या ४५ जणांच्या मंत्रिमंडळात किती महिलांचा समावेश आहे?
१] ११
२] १५
३] ७
४] ९

उत्तर
----------------
[प्र.३] जून २०१४ मध्ये मुख्य माहिती आयुक्तपदी कोणाची नियुक्ती करण्यात आली?
१] सुजाता सिंग
२] राजेश कुमार
३] राजीव माथुर
४] ब्रजेश कुमार

उत्तर
----------------
[प्र.४] ‘बोको हराम’ हि दहशतवादी संघटना कोणत्या देशात कार्यरत आहे?
१] इराक
२] नायजेरिया
३] इराण
४] अ आणि क दोन्ही

उत्तर
----------------
[प्र.५] केंद्र सरकारने गठीत केलेल्या ७व्या वेतन आयोगाच्या अध्यक्षपदी कोणाची नियुक्ती केली?
१] अशोक माथुर
२] मीना अग्रवाल
३] विवेक राय
४] रोपिन राय

उत्तर
----------------
[प्र.६] ‘सोलर इम्पल्स २’ ह्या सौर उर्जेवर चालणार्या स्वयंचलित विमानाची चाचणी नुकतीच कोणत्या देशात घेण्यात आली?
१] स्वित्झर्लंड
२] जर्मनी
३] अमेरिका
४] भारत

उत्तर
----------------
[प्र.७] २०१४ची हिंद केसरी स्पर्धा कोणी जिंकली?
१] संतोष वेताळ
२] अमोल बराटे
३] नरसिंह यादव  
४] देवेंद्र कुमार

उत्तर
----------------
[प्र.८] श्रीलंका खुली बॅडमिंटन आंतरराष्ट्रीय स्पर्धा (महिला) कोणी जिंकली?
१] पी.व्ही.सिंधू
२] सायना नेहवाल
३] पी.सी.तुलसी
४] ज्वाला गुट्टा

उत्तर
----------------
[प्र.९] युनिसेफच्या अहवालानुसार बालकामगारांच्या संख्येच्या बाबतीत महाराष्ट्राचा भारतात कितवा क्रमांक लागतो?
१] पहिला
२] तिसरा
३] पाचवा
४] आठवा

उत्तर
----------------
[प्र.१०] केंद्रीय माहिती व प्रसारण मंत्री प्रकाश जावडेकर यांची राज्यसभेवर नुकतीच कोणत्या राज्यातून निवड झाली?
१] महाराष्ट्र
२] मध्यप्रदेश
३] गुजरात
४] राजस्थान

उत्तर

history1

[प्र.१] दादाभाई नौरोजी यांनी भारतीयांना कोणता संदेश दिला?
१] अखंड अभ्यास करा
२] घटनात्मक मार्ग स्वीकारा
३] वेदांकडे चला
४] अखंड चळवळ करा


उत्तर
--------------------------------
[प्र.२] हैदर अलीने आधुनिक तोफखाना कोठे तयार केला?
१] म्हैसूर
२] कलकत्ता
३] दिन्डीगल
४] आरकाट

उत्तर
--------------------------------
[प्र.३] इंग्रजांच्या अधिसत्तेला धोका असलेल्या फ्रेंचांची स्पर्धा कोणत्या युद्धाने संपुष्टात आली?  
१] वांदिवाश
२] बक्सार
३] श्रीरंगपट्टणम
४] प्लासी

उत्तर
--------------------------------
[प्र.४] १९३१ सालच्या कराची अधिवेशनासाठी मुलभूत हक्कांचा मसुदा कोणी तयार केला?
१] पंडित जवाहरलाल नेहरू
२] मोतीलाल नेहरू
३] बाबासाहेब आंबेडकर
४] महात्मा गांधी

उत्तर
--------------------------------
[प्र.५] १९३५ च्या कायद्यानुसार खालीलपैकी कोणत्या प्रांतात राष्ट्रीय सभेचे मंत्रिमंडळ नव्हते?
१] बिहार
२] ओरिसा
३] मद्रास
४] पंजाब

उत्तर
--------------------------------
[प्र.६] आझाद हिंद सेनेचा मानवंदनेचा व अभिवादनाचा मंत्र काय होता?
१] जय हिंद
२] जय भारत
३] चलो दिल्ली
४] जय जवान  

उत्तर
--------------------------------
[प्र.७] गोलमेज परिषद खालीलपैकी कोणत्या शहरात भरली होती?
१] दिल्ली
२] लंडन
३] इडनबर्ग
४] कलकत्ता

उत्तर
--------------------------------
[प्र.८] पूर्ण स्वराज्य दिन कोणत्या दिवशी पाळण्यात आला?
१] २५ जानेवारी १९४७
२] २६ जानेवारी १९३०
३] १५ ऑगस्ट १९४७
४] १५ ऑगस्ट १९४२

उत्तर
--------------------------------
[प्र.९] आफ्रो-आशियायी देशांचे बाडुंग संमेलन केव्हा भरले?
१] १९८५
२] १९५५
३] १९५४
४] १९४९

उत्तर
--------------------------------
[प्र.१०] खालील घटना कालानुक्रमे लावा.
अ] दांडी यात्रा
ब] सायमन कमिशन
क] पुणे करार
ड] गांधी आयर्वि्न करार

१] अ-ब-क-ड
२] ड-क-ब-अ
३] ब-अ-क-ड
४] ब-अ-ड-क

उत्तर
--------------------

[भूगोल]

[प्र.१] भारतात खालीलपैकी कोठे सोने सापडते?
१] कोलार
२] खेत्री  
३] पन्ना
४] कटनी

उत्तर
----------------
[प्र.२] खालीलपैकी कोणत्या जिल्ह्यात खाजगी सर्वाधिक साखर कारखाने आहेत?
१] अहमदनगर
२] सांगली
३] कोल्हापूर
४] सातारा

उत्तर
----------------
[प्र.३] खालीलपैकी कोणत्या नदीतून मुंबईला पाणीपुरवठा करण्यात येत नाही?
१] तानसा
२] मानसा
३] तुलसी
४] मुठा

उत्तर
----------------
[प्र.४] देशातील एकमेव सागरी सेतू कोणत्या दोन शहरांना जोडतो?
१] मुंबई-पुणे
२] मुंबई-नवी मुंबई
३] नरीमन पॉइन्ट-बांद्रा
४] बांद्रा-वरळी

उत्तर
----------------
[प्र.५] २०११ मध्ये भारताचा जागतिक दुध उत्पादनात कितवा क्रमांक होता?
१] पहिला
२] दुसरा
३] तिसरा
४] चौथा

उत्तर
----------------
[प्र.६] वातावरणाचा किती भाग नत्रवायू व्यापतो?
१] १/२
२] १/३
३] ३/४
४] ४/५

उत्तर
----------------
[प्र.७] पन्ना हि हिरयाची खान कोणत्या राज्यात आहे?
१] राजस्थान
२] महाराष्ट्र
३] मध्यप्रदेश
४] छत्तीसगढ

उत्तर
----------------
[प्र.८] चौधरी चरणसिंह राष्ट्रीय कृषी विपणन संस्था भारतात कोठे आहे?
१] मुंबई
२] पुणे
३] जयपूर
४] चेन्नई

उत्तर
----------------
[प्र.९] ‘माती आणि वेतकामासाठी’ प्रसिध्द असणारे खालीलपैकी राज्य ओळखा.
१] त्रिपुरा  
२] आसाम
३] मेघालय
४] मणिपूर

उत्तर
----------------
[प्र.१०] खालीलपैकी कोणता भाग हा जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यात शुष्क असतो.
१] कोरोमंडल
२] कोकण
३] मलबार
४] उत्तर भारत

उत्तर

[सामान्य विज्ञान]

[प्र.१] मानवाची त्वचा इजा न होता जास्तीत जास्त किती तापमान सहन करू शकते?
१] ४० अंश सेल्सिअस
२] ५० अंश सेल्सिअस
३] ४५ अंश सेल्सिअस
४] ६० अंश सेल्सिअस


उत्तर
--------------------------------
[प्र.२] जेव्हा चंद्र क्षितिजाजवळ असतो तेव्हा तो आकाराने मोठा दिसतो कारण . . . . . . .
१] वातावरणातील अपवर्तनामुळे
२] प्रकाशाच्या अपस्करणामुळे
३] आंतरिक परावर्तनामुळे
४] यापैकी नाही

उत्तर
--------------------------------
[प्र.३] फ्ल्युरोसंट ट्यूबमध्ये खालीलपैकी कोणत्या पदार्थाचा वापर केलेला असतो?  
१] सोडियम ऑक्साईड आणि ऑरगोन
२] मर्क्युरी ऑक्साईड आणि ऑरगोन
३] सोडियम व्हेपर आणि ऑरगोन
४] यापैकी नाही

उत्तर
--------------------------------
[प्र.४] एड्सवर दिले जाणारे प्रचलित औषध कोणते?
१] Nonaxynol-9
२] Viraxole
३] Miconozale
४] Zidorudine

उत्तर
--------------------------------
[प्र.५] जीवनसत्व ब-१२ कोणत्या फळात सर्वाधिक असते?
१] काजू
२] पपई
३] सफरचंद
४] टरबूज

उत्तर
--------------------------------
[प्र.६] पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून जसजसे वर जावे तसतसा वातावरणाचा दाब . . . . . . . .
१] वाढत जातो
२] घटत जातो
३] स्थिर राहतो
४] कमी जास्त होतो  

उत्तर
--------------------------------
[प्र.७] सूर्याची उष्णता पृथ्वीवर कशी पोहोचते?
१] परावर्तनाने
२] विकीरणाने
३] संवहनाने
४] यापैकी नाही

उत्तर
--------------------------------
[प्र.८] झोपेत माणसाचा रक्तदाब . . . . . . .
१] वाढतो
२] कमी होतो  
३] कमी-जास्त होतो
४] संतुलित राहतो

उत्तर
--------------------------------
[प्र.९] अरिहंत हे संरक्षण क्षेत्राशी निगडीत कशाचे नाव आहे?
१] क्षेपणास्त्र
२] लढावू विमान
३] आण्विक पाणबुडी
४] वरील सर्व

उत्तर
--------------------------------
[प्र.१०] मानवी शरीरात अंदाजे . . . . . . स्नायू असतात?
१] ३३६
२] ३६०
३] ८००
४] ७००

उत्तर

history

[प्र.१] भारतीय राष्ट्रीय कॉंग्रेसची पहिली महिला अध्यक्षा कोण?
१] सरोजिनी नायडू
२] अरुणा असफअली
३] अँनी बेझंट
४] विजयालक्ष्मी पंडीत


उत्तर
----------------
[प्र.२] भारत सेवक समाजाची स्थापना कोणी केली?
१] रासबिहारी बोस
२] गोपाळकृष्ण गोखले
३] वि.दा.सावरकर
४] दादाभाई नौरोजी

उत्तर
----------------
[प्र.३] कोणत्या व्हाईसरॉयने पुरातत्व कायदा पारित करून प्राचीन इमारतींचे संरक्षण केले?
१] लॉर्ड रिपन
२] लॉर्ड मिंटो
३] लॉर्ड कर्झन
४] लॉर्ड मेयो

उत्तर
----------------
[प्र.४] इंग्रजांच्या विरोधातील भारतातील कालानुक्रमे पहिले आंदोलन कोणते?
१] खिलाफत आंदोलन
२] स्वदेशी आंदोलन
३] असहकार चळवळ
४] कायदेभंग आंदोलन

उत्तर
----------------
[प्र.५] भारताची फाळणी .................... झाली.
१] कॅबिनेट मिशनद्वारे
२] ऑगस्ट घोषणेद्वारे
३] क्रिप्स मिशनद्वारे
४] माउंटबॅटन योजनेद्वारे

उत्तर
----------------
[प्र.६] महात्मा फुले यांना महाराष्ट्राचे बुकर टी वॉशिंग्टन कोणी म्हंटले आहे?
१] सयाजीराव गायकवाड
२] शाहू महाराज
३] महात्मा गांधी  
४] भारतीय जनता

उत्तर
----------------
[प्र.७] स्वदेशी शब्दाचा राष्ट्रीय सभेच्या अधिवेशनात प्रथम उल्लेख कोणी केला?
१] लोकमान्य टिळक
२] रवींद्रनाथ टागोर
३] मदन मोहन मालवीय
४] लाला लजपतराय

उत्तर
----------------
[प्र.८] लोकसभेला एकदाही सामारे न गेलेले पंतप्रधान कोण?
१] मोरारजी देसाई
२] लालबहादूर शास्त्री
३] चौधरी चरणसिंह
४] इंदिरा गांधी

उत्तर
----------------
[प्र.९] खालीलपैकी कोणावर लोकमान्य टिळकांनी मानहानीचा खटला भरला होता?
१] वॅलेंटाइन चिरोल
२] गो.ग.आगरकर
३] थॉमस कुक
४] लॉर्ड लिटन

उत्तर
----------------
[प्र.१०] सुभाषचंद्र बोस यांनी फ़ॉरवर्ड ब्लॉकची स्थापना कधी केली?
१] १९२८
२] १९४६
३] १९३९  
४] १९४२

उत्तर

[भूगोल]


[प्र.१] भारतात सर्वाधिक क्षेत्रफळावर घेतले जाणारे पिक कोणते?
१] ज्वारी
२] गहू
३] तांदूळ
४] कापूस

उत्तर
----------------
[प्र.२] महाराष्ट्रात सर्वाधिक जैवविविधता कोठे आढळते?
१] पश्चिम घाट
२] सातपुडा पर्वतरांग
३] मेळघाट प्रदेश
४] गडचिरोली टेकड्या

उत्तर
----------------
[प्र.३] भारतात सर्वाधिक क्षेत्रफळावर घेतले जाणारे फळ पिक कोणते?
१] आंबा  
२] केळी
३] संत्रे
४] कलिंगड

उत्तर
----------------
[प्र.४] क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने भारतातील तिसऱ्या क्रमांकाचे राज्य कोणते?
१] उत्तर प्रदेश
२] बिहार
३] महाराष्ट्र
४] मध्यप्रदेश

उत्तर
----------------
[प्र.५] कवी कुलगुरू विद्यापीठ कोठे आहे?
१] हरिद्वार
२] अलाहाबाद
३] रामटेक
४] रामेश्वर

उत्तर
----------------
[प्र.६] डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ कोणत्या शहरात आहे?
१] नाशिक
२] महु  
३] नागपूर  
४] मुंबई

उत्तर
----------------
[प्र.७] ‘मुरीया’, ‘बैगा’ या जमाती खालीलपैकी कोणत्या राज्यात आढळतात?
१] छत्तीसगढ
२] हरियाणा  
३] आसाम
४] पंजाब

उत्तर
----------------
[प्र.८] केबल नसलेली घरे आणि जिथे केबल सेवा पोहोचलेली नाही अशामधली दरी भरून काढण्यासाठी DTH सेवा कोणी सुरु केली?
१] व्हिडीओकॉन
२] एअरटेल
३] प्रसारभारती
४] टाटा स्काय

उत्तर
----------------
[प्र.९] ‘टर्मिनेटर’ या तंत्रज्ञानाचा उपयोग खालीलपैकी कोणत्या पिकासाठी केला जातो?
१] ज्वारी
२] गहू
३] तांदूळ
४] कापूस

उत्तर
४] कापूस
----------------
[प्र.१०] भारत-पाकिस्तान वादाचा मुद्दा ठरलेला बगलिहार प्रकल्प कोणत्या नदीवर आहे?
१] झेलम
२] चिनाब
३] सिंधू
४] सतलज

उत्तर

Saturday 23 August 2014

विश्व पुस्तक दिवस

विश्व पुस्तक दिवस

'विश्व पुस्तक दिवस' प्रत्येक वर्ष 23 अप्रैल को मनाया जाता है। इसे विश्व पुस्तक एवं कॉपीराइट दिवस के नाम से भी जाना जाता है। इस दिवस का आयोजन संयुक्त राष्ट्र के शैक्षिक संगठन, यूनेस्को (UNESCO) द्वारा किया जाता है। विश्व पुस्तक दिवस का आयोजन सर्वप्रथम 23 अप्रैल, 1995 मेँ किया गया था।

पुस्तकें मनुष्य की सच्ची मित्र होती है। पुस्तकों से ही विकास का मार्ग प्रशस्त होता है। पुस्तकें ज्ञान का भण्डार होती हैं। पुस्तकों से अच्छी शिक्षा ग्रहण करके जीवन को सफल बनाया जा सकता है। केवल विद्यार्थी ही नहीं वरन प्रत्येक मनुष्य को अच्छी पुस्तकें पढ़ने से लाभ प्राप्त होता है। पुस्तकों से हमारा ज्ञान, तर्कशक्ति व बौद्धिक क्षमता बढ़ती है।

विश्व पुस्तक दिवस पर सार्वजनिक पुस्तकालय में पुस्तक प्रदर्शनी तथा पुस्तकों के महत्व पर परिचर्चा सहित विभिन्न कार्यक्रमों का आयोजन किया जाता है। इस अवसर पर पुस्तक से संबंधित अनेकानेक गतिविधियां होती हैं। जगह-जगह पुस्तकों के महत्व पर विस्तार से विचार-विमर्श किया जाता है और पुस्तकों के महत्व व उपयोगिता की ज्ञानवर्धक जानकारी दी जाती है। इस दिवस पर अनेक विद्यालयों मेँ पुस्तकों पर आधारित प्रश्नोत्तरी का आयोजन भी किया जाता है।

डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन

डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन
'डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन' का जन्म एक तेलुगू ब्राह्मण परिवार में तिरुतनी, भारत में 5 सितम्बर 1888 में हुआ था। उनका बाल्यकाल तिरुतनी एवं तिरुपति जैसे धार्मिक स्थलों पर ही व्यतीत हुआ। इन्होने प्रथम आठ वर्ष तिरुतनी में ही गुजारे।

डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन की प्रारंभिक शिक्षा क्रिश्चियन मिशनरी संस्था लुथार्न मिशन स्कूल, तिरुपति में 1896-1900 के मध्य हुई। 1900-1904 तक उन्होंने वेल्लूर में शिक्षा ग्रहण की। तत्पश्चात मद्रास क्रिश्चियन कॉलेज, मद्रास में शिक्षा ग्रहण की। उन्होंने दर्शन-शास्त्र में एम्0 ए0 किया और सन 1916 में मद्रास रेजीडेंसी कॉलेज में दर्शन-शास्त्र के सहायक प्राध्यपक नियुक्त हुए।

डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन बचपन से ही मेधावी थे। उन्होंने अपने लेखों और भाषणों के माध्यम से विश्व को दर्शन-शास्त्र से परिचित कराया। वे समूचे विश्व को एक विद्यालय मानते थे। डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन शिक्षा में कट्टर विश्वास रखते थे, और जाने-माने विद्वान, राजनयिक और आदर्श शिक्षक थे। वह एक महान स्वतंत्रता सेनानी भी थे। वह एक महान दार्शनिक और शिक्षक थे। उनको अध्यापन के पेशे से गहरा प्यार था।

डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन 13 मई 1952 से 12 मई 1962 तक भारत के उप-राष्ट्रपति रहे। वे 13 मई 1962 से 13 मई 1967 तक भारत के राष्ट्रपति रहे। वह स्वतंत्र भारत के दूसरे राष्ट्रपति थे। सम्पूर्ण भारत में उनके जन्म-दिनांक 5 सितम्बर को शिक्षक-दिवस के रूप में मनाया जाता है। उनकी मृत्यु 86 वर्ष की आयु में 17 अप्रैल 1975 को हुई। शिक्षा जगत में डा0 सर्वपल्ली राधाकृष्णन का नाम सदैव याद रहेगा।

डा० ए० पी० जे० अब्दुल कलाम

डा० ए० पी० जे० अब्दुल कलाम
'डा० अब्दुल कलाम' का जन्म 15 अक्टूबर 1931 ई० को भारत के तमिलनाडु राज्य के रामेश्वरम में हुआ था। इनका पूरा नाम डा० अबुल पकीर जैनुलाबदीन अब्दुल कलाम है। इनके पिता श्री जैनुलाबदीन मध्यमवर्गीय परिवार के थे। कलाम ने अपने पिता से ईमानदारी, आत्मानुशासन की विरासत पाई और माता से ईश्वर-विश्वास तथा करुणा का उपहार लिया।

कलाम ने 1950 में तिरुचिरापल्ली के सेंट जोसेफ कॉलेज से बी० एस० सी० की परीक्षा उत्तीर्ण की। उन्होंने मद्रास इंस्टीटयूट ऑफ़ टेक्नोलोजी से एरोनोटिकल इंजीनियरिंग में उपाधि प्राप्त की। 1958 ई० में कलाम डी० टी० डी० एंड पी० में तकनीकी केंद्र में वरिष्ठ वैज्ञानिक सहायक के पद पर नियुक्त हुए। 1963 से 1982 ई० तक कलाम ने अन्तरिक्ष अनुसंधान समिति में विभिन्न पदों पर काम किया।

सन 1981 के गणतंत्र दिवस के शुभ अवसर पर डा० कलाम को 'पद्म भूषण' से सम्मानित किया गया। भारत सरकार द्वारा 1990 ई० में इन्हें 'पद्म विभूषण' और 1997 ई० में भारत के सर्वोच्च नागरिक सम्मान 'भारत रत्न' से सम्मानित किया गया। 25 जुलाई 2002 को डा० कलाम ने भारत के राष्ट्रपति के रूप में शपथ ली। कलाम 'मिसाइल मैन' के नाम से प्रसिद्द हैं।

डा० अब्दुल कलाम एक महान वैज्ञानिक होने के साथ-साथ गंभीर चिंतक और अच्छे इंसान भी हैं। बाल-शिक्षा में विशेष रूचि रखने वाले कलाम को वीणा बजाने का भी शौक है। राजनीति से दूर रहकर भी आज कलाम राजनीति के सर्वोच्च शिखर पर हैं।
 

वृक्षारोपण का महत्व

वृक्षारोपण का महत्व

आज की दुनिया समस्याओं से घिरी हुई है। इन समस्याओं में सबसे बड़ी समस्या है प्राणी, संसार और वनस्पति जगत के बीच बिगड़ता हुआ संतुलन। आबादी की बेतहाशा बढ़ोतरी ने इस संतुलन को बिगाड़ा है और हमारे लिए आर्थिक और स्वास्थ्य सम्बन्धी अनेक समस्याएं उत्पन्न कर दी हैं।

जंगलों के कटते रहने से मानव-सभ्यता को खतरा पैदा हो गया है। मौसम में काफी परिवर्तन आ गया है। धरती के कुछ भागों में या तो लगातार कई वर्ष तक सूखा पड़ जाता है या फिर भयंकर बाढ़ आ जाती है।

वन और पानी अक्षय-स्त्रोत होते हैं, जब ये नहीं रहते हैं तो सदा बहने वाली नदियां सूख जाती हैं, बांधों में पानी का स्तर घट जाता है, बिजली का उत्पादन रुक जाता है तथा नहरों में पानी कम हो जाता है। इससे अनाज कम उत्पन्न होता है और उद्योगों के लिए संकट पैदा हो जाता है।

इस भयानक स्थिति का सामना करने के लिए आबादी को कम करने के साथ-साथ वृक्षारोपण के अभियान को भी युद्ध-स्तर पर चलाने की आवश्यकता है।

वृक्ष न केवल धरती को उपजाऊ बनाते हैं बल्कि हमारे जीवन में भी चैतन्यता उत्पन्न करते हैं। यदि हम अपनी सभ्यता और संस्कृति की रक्षा करना चाहते हैं तो हमें न केवल अधिक से अधिक वृक्ष लगाने चाहिए बल्कि उनका पालन-पोषण और रक्षण भी करना चाहिए।

वृक्ष हमारे लिए क्या कुछ नहीं करते, ये देखने में सुन्दर लगते हैं तथा हवा को शुद्ध रखते हैं, मौसम की कठोरता को कम करते हैं और विषैली गैसों को समाप्त करते हैं। वृक्ष हमें कई प्रकार के लाभ पहुंचाते हैं। हवा, पानी और मिटटी का प्रदूषण वृक्षों की बढ़ोतरी से ही दूर हो सकता है।

Wednesday 20 August 2014

हिंदी

संस्कृत और हिंदी देश के दो भाषा रूपी स्तंभ हैं जो देश की संस्कृति, परंपरा और सभ्यता को विश्व के मंच पर बखूबी प्रस्तुत करते हैं। आज विश्व के कोने-कोने से विद्यार्थी हमारी भाषा और संस्कृति को जानने के लिए हमारे देश का रुख कर रहे हैं।

हिंदी भाषा को हम राष्ट्र भाषा के रूप में पहचानते हैं। हिंदी भाषा विश्व में सबसे ज़्यादा बोली जाने वाली तीसरी भाषा है। विश्व में 500 से 600 मिलियन लोग हिंदी भाषी हैं

देश के गुलामी के दिनों में यहाँ अँग्रेज़ी शासनकाल होने की वजह से, अँग्रेज़ी का प्रचलन बढ़ गया था। लेकिन स्वतंत्रता के पश्चात देश के कई हिस्सों को एकजुट करने के लिए एक ऐसी भाषा की ज़रूरत थी जो सर्वाधिक बोली जाती है, जिसे सीखना और समझना दोनों ही आसान हों

इसके साथ ही एक ऐसी भाषा की तलाश थी जो सरकारी कार्यों, धार्मिक क्रियाओं और राजनीतिक कामों में आसानी से प्रयोग में लाई जा सके। हिंदी भाषा ही तब एक ऐसी भाषा थी जो सबसे ज़्यादा लोकप्रिय थी।

  संस्कृत और हिंदी देश के दो भाषा रूपी स्तंभ हैं जो देश की संस्कृति, परंपरा और सभ्यता को विश्व के मंच पर बखूबी प्रस्तुत करते हैं। आज विश्व के कोने-कोने से विद्यार्थी हमारी भाषा और संस्कृति को जानने के लिए हमारे देश का रुख कर रहे हैं।      



हिंदी भाषा को एकजुटता का माध्यम बनाने के लिए सन् 1949 में एक एक्ट बनाया गया जो सरकारी कार्यों में हिंदी का प्रयोग अनिवार्य करने के लिए था

धीरे-धीरे हिंदी भाषा का प्रचलन बढ़ा और इस भाषा ने राष्ट्रभाषा का रूप ले लिया। अब हमारी राष्ट्रभाषा अंतरराष्ट्रीय स्तर पर भी बहुत पसंद की जाती है। इसका एक कारण यह है कि हमारी भाषा हमारे देश की संस्कृति और संस्कारों का प्रतिबिंब है।

आज कई विदेशी छात्र हमारे देश में हिंदी और संस्कृत भाषाएँ सीखने आ रहे हैं। विदेशी छात्रों के इस झुकाव की वजह से देश के कई विश्वविद्यालय इन छात्रों को हमारे देश की संस्कृति और भाषा के ज्ञानार्जन के लिए सुविधाएँ प्राप्त करवा रहे हैं। विदेशों में हिंदी भाषा की लोकप्रियता यहीं खत्म नहीं होती। विश्व की पहली हिंदी कॉन्फ्रेंस नागपुर में सन् 1975 में हुई थी। इसके बाद यह कॉन्फ्रेंस विश्व में बहुत से स्थानों पर रखी गई
दूसरी कॉन्फ्रेंस- मॉरीशस में, सन् 1976 मेंतीसरी कॉन्फ्रेंस - भारत में, सन् 1983 मेंचौथी कॉन्फ्रेंस - ट्रिनिडाड और टोबैगो में, सन् 1996 में पाँचवीं कॉन्फ्रेंस - यूके में, 1999 मेंछठी कॉन्फ्रेंस - सूरीनाम में, 2003 में और सातवी कॉन्फ्रेंस - अमेरिका में, सन् 2007 में

हिंदी भाषा से जुड़े कुछ रोचक तथ्य :
* आपको यह जानकर भी आश्चर्य होगा कि हिंदी भाषा के इतिहास पर पहले साहित्य की रचना भी ग्रासिन द तैसी, एक फ्रांसीसी लेखक ने की थी

* हिंदी और दूसरी भाषाओं पर पहला विस्तृत सर्वेक्षण सर जॉर्ज अब्राहम ग्रीयर्सन (जो कि एक अँग्रेज़ हैं) ने किया

* हिंदी भाषा पर पहला शोध कार्य ‘द थिओलॉजी ऑफ तुलसीदा’ को लंदन विश्वविद्यालय में पहली बार एक अग्रेज़ विद्वान जे.आर.कार्पेंटर ने प्रस्तुत किया था।

















Tuesday 5 August 2014

मराठी व्याकरण४


41  [kkyhy okD;kiSdh vdeZd fØ;kin vlysY;k okD;kpk               
    Øaekd pkSdVhr fygk%
    1 ckGw eksB;kus jMrks-          2 rw vkack [kkrksl-
    3 R;kus xk.ks ,sdys-            4 mes’kus ukVd ikfgys
42  ^T;kyk* ;k loZukekpk izdkj dks.krk\
    1 iz’ukFkZd                    2 laca/kh
    3 n’kZd                      4 iq:”kokpd
43 [kkyhyiSdh iz;kstd fØ;kin vlysys okD; dks.krs\
  1 vkbZ eqykyk pkyors-  
  2 NksV;k fnuwyk ,d eSy pkyors-
  3 vktkjkuarj vkrk eyk pkyors-
  4 rkbZyk vkrk lk;dy pkyors-
44  [kkyhy fnysY;k okD;krhy loZukekpk izdkj vksG[kk%
    gh eqyxh pyk[k vkgs-
   1 laca/kh loZuke             2 n’kZd loZuke
   3 lkoZukfed loZuke         4 iz’ukFkZd loZuke
45  [kkyhyiSdh iz;ktd fØ;kinkps vpwd mnkgj.k dks.krs\
   1 fonw”kd izs{kdkauk glorks-     2 fonq”kd djkerh djrks-
   3 fonw”kd izs{kdkauk gkdyrks-    4 fonw”kd glr glr jMrks-
46  [kkyhyiSdh dkyokpd fØ;kfo’kS”k.k vO;; vl.kkjs okD;
     vksG[kk%
   1 cYyw vkeP;kdMs v/kwue/kwu ;srp jkghyk-
   2 ok&;k[kkyh dlscls mHks jksi tokjhps-
   3 R;k fno’kh eyk d`”.kkps n’kZu izFke ?kMys-
   4 okjk loZ= okgr vlrks-
47  [kkyhyiSdh ^fo/;FkhZ* fØ;kin vl.kkjs okD; lkaxk-
   1 rks ?kjh xsyk-       2 d`i;k ?kjh tk-
   3 R;kus ?kjh tkos-     4 rks ?kjh tkbZy rj cjs gksbZy-
48  [kkyh fnysY;k okD;krhy v/kksjsf[kr ‘kCnkph tkr vksG[kk-
    eh Lor% R;kyk ikfgys-
   1 iq:”kokpd loZuke         2 laca/kh loZuke
   3 vkReokpd loZuke        4 n’kZd loZuke
49  ^eyk vkrk dke djors-* ;k okD;krhy fØ;kinkpk izdkj            
    vksG[kk%
   1 vdeZd fØ;kin           2 ‘kD; fØ;kin
   3 ldeZd fØ;kin           4 iz;kstd fØ;kin
50 [kkyhy okD;krhy v/kksjsf[kr ‘kCnkpk izdkj vksG[kk%
   rjh tks/kaGk csnjdkji.ks dqaMhr Mksyw ykxyk gksrk-
   1 jhrhokpd fØ;kfo’ks”k.k vO;;-  
   2 dkyokpd fØ;kfo’ks”k.k vO;;-
   3 ifjek.kokpd fØ;kfo’ks”k.k vO;;-
   4 LFkyokpd fØ;kfo’ks”k.k vO;;-
home